Introductie godsdienst en klimaat
In dit deel van mijn website zal ik de vraag stellen in hoeverre het christendom van invloed geweest is op het ontstaan van de klimaatverandering. Die verandering is, zoals bekend, te wijten aan het gebruik van fossiele brandstoffen en het al te intensief toepassen van groeibevorderende middelen in de landbouw. Dit werd mogelijk gemaakt door tal van ontdekkingen in de wetenschap. Deze werden na de Middeleeuwen met name in Europa gedaan. Weliswaar had die groei van wetenschap en de toepassing daarvan in technieken daar nooit kunnen plaatsvinden zonder dat van elders gewonnen inzichten gebruik gemaakt kon worden, maar de bundeling, uitbreiding en aanwending daarvan vond hier plaats. In het deel van de wereld waar het christendom de heersende godsdienst was. Dat kan niet zonder betekenis zijn. Om die betekenis gaat het mij hier.
In dit deel van de website wil ik daarom duidelijk maken hoe het met die invloed van het christendom precies zit. Of ik erin slaag om nauwkeurig aan te geven op welke punten de godsdienstige beleving hier de ontwikkeling naar de klimaatcrisis heeft bevorderd, zal misschien niet helemaal lukken. Op de gang van zaken binnen een cultuur is meer van invloed dan godsdienst alleen. Misschien blijkt het slechts een van de factoren en zijn de vorm van het Europese landschap, de klimatologische omstandigheden van dit werelddeel en de mentaliteit van de aldaar wonende mensen evenzeer van invloed. Maar het gaat mij hier in de eerste plaats om de invloed van het christelijk geloof.
Mocht worden aangetoond dat dit inderdaad, al of niet geheel, geleid heeft tot de verandering van leefomstandigheden die we nu meemaken, dan zal tevens dienen te worden nagedacht over het wereldbeeld dat deze religie met zich meebracht en de wijze waarop in het verleden werd gemeend het geloof in een drievoudige Schepper-God (Vader, Zoon en Heilige Geest) onder woorden te moeten brengen. Is dat in de nieuwe tijd die voor ons ligt, nog houdbaar? Of kunnen de bijbelverhalen waaraan de grondtermen van het christendom hun geloofwaardigheid en waarheid ontlenen alleen maar aanslaan in een context van een onuitputtelijke natuur die geheel vrij ten dienste staat van een onderzoekende en naar meer welvaart strevende mens? Als dat zo is (en er zijn aanwijzingen) dan zal het christelijk geloofsverhaal moeten worden herbrond. Dat wil zeggen dat dan een nieuwe aarde- en andere mensgerichte theologie dient te worden ontwikkeld. Een theologie waarin niet het verhaal rond de geboorte van een goddelijk kind in een stal centraal staat of dat van een graf dat leeg blijkt, maar om de vleeswording van het empathisch vermogen in alle mensen en de erkenning van een toekomst voor alles wat leeft. Dat vereist durf. Durf om in oude teksten nieuwe metaforen te ontdekken en durf om oude dogma’s en belijdenisgeschriften te herzien. Durf ten slotte ook omdat erkend zal dienen te worden dat tweeduizend jaar en meer geleden mensen, ook geleerde schrijvers, de werkelijkheid heel anders beleefden dan wij nu.
Menu is in ontwikkeling