Als de Golfstroom stopt ..

Op school leerden we dat Nederland een zeeklimaat heeft: matige winters en niet al te warme zomers. Dat komt, leerden we ook, omdat langs ons land een warme golfstroom loopt. Deze voert opgewarmd, zout water vanuit de Golf van Mexico hiernaartoe en verder naar Spitsbergen en Groenland. Onderweg koelt het water af en omdat zout water zwaarder is dan zoet water zakt het afkoelende zoute water naar beneden. Daar, rond Spitsbergen is het koudste water wel meer dan twee kilometer naar beneden gezakt. De hele stroom gaat dan langs Canada en de oostkust van de Verenigde Staten terug naar de Golf van Mexico, waar het rondje opnieuw begint. De wind, maar ook verschillen in zoutgehalte en temperaturen zijn de ‘motor’ voor deze stroming. Mocht deze beweging, door wat oorzaak ook, afzwakken dan heeft dat uiteraard gevolgen voor het klimaat van ons land.

Uit metingen blijkt dat de stroomsnelheid van de Golfstroom sinds midden vorige eeuw met 15% is verminderd. Dit is een gevolg van de bekende wereldwijde opwarming van de atmosfeer die weer een gevolg is van de verbranding van fossiele brandstoffen en het landgebruik. Doordat de atmosfeer opwarmt, komt er meer zoet smeltwater vanaf Groenland in de oceaan. Daardoor zakt er minder water richting bodem en zwakt een van de ‘motoren’ van de Golfstroom af. De stroom wordt dus trager en dat betekent dan weer dat ook minder opgewarmd water vanuit de Golf van Mexico langs Nederland stroomt. Op de duur zal dat leiden tot afkoeling. Berekeningen laten zien dat als de Golfstroom stilvalt de jaartemperatuur hier wel met gemiddeld 7 á 8 graden Celsius kan dalen. Dat moment van stilvallen is nog niet te voorspellen. Wel weet men met redelijk grote zekerheid dat dit deze eeuw nog het geval kan zijn. Tot die conclusie komen in ieder geval Utrechtse onderzoekers in een artikel in het tijdschrift ScienceAdvances van 23 februari 2024. Onze kleinkinderen kunnen het dus nog meemaken. Wat ik me wel afvraag is of de daling van temperatuur door het stilvallen van de Golfstroom niet gecompenseerd zal worden door de verhoging van temperatuur van de atmosfeer door de toename van broeikasgassen.